AİHM'den Türkiyeye Kıbrıs Tazminatı Şoku!

AİHM'den Türkiyeye Kıbrıs Tazminatı Şoku!

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ile Kıbrıs Rum Kesimi arasındaki müzakereleri kökünden değiştirecek bir karar aldı. Kıbrıs Barış Harekatı ve sonrasında adanın bölünmüş kalması sebebiyle Türkiye'ye tazminat cezası verilmesi konusundaki kararını açıkladı.

AİHM'den Türkiyeye Kıbrıs Tazminatı Şoku!

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, Kıbrıs Barış Harekatı sebebiyle Türkiye'nin 90 milyon Euro tazminat ödemesi gerektiğine hükmetti. Bunun 30 milyon Euro'luk kısmı Kıbrıslı Rum ailelere verilecek. Karar sonrası Türkiye tarihinde ilk kez tanımadığı bir devlete tazminat ödemek zorunda kalacak.

Mahkemenin karar kısmında şöyle denildi:

1. 16'ya karşı bir oyla, 10 Mayıs 2001'de verilen karardan bu yana davacı hükümetin Konvansiyon'un 41'inci maddesi uyarınca formüle edilen taleplerin yerine getirilmediğine,

2. 16'ya karşı bir oyla Konvansiyon'un 41!inci maddesinin kayıplar için de uygulanmasına,

3. 15'e karşı iki oyla 41'inci maddenin Karpaz Yarımadası'nda mahsur kalan Kıbrıslı Rumlar için de uygulanmasına,

4. 15'e karşı iki oyla,

a. davalı devletin, kayıp kişilerin ailelerinin manevi zararının karşılanması için şikayette bulunan hükümete üç ay içinde 30 milyon euro ödemesine,

b. son ödeme tarihinden itibaren bu miktara Avrupa merkez bankası'nın borç verme faizinin uygulanmasına,

c. bu miktarın kurbanların ailelerine davacı hükümet tarafından 18 ay içinde Bakanlar Kurulu gözetiminde dağıtılmasına,

5. 15'e karşı iki oyla,

a. davalı devletin, Karpaz Yarımadası'nda mahsur kalan Kıbrıslı Rumların uğradığı manevi zararın karşılanması için davacı devlete üç ay içinde 60 milyon euro tazminat ödemesine

b. son ödeme tarihinden itibaren bu miktara Avrupa Merkez Bankası borç verme faizinin uygulanmasına,

c.  bu miktarın kurbanların ailelerine davacı hükümet tarafından 18 ay içinde Bakanlar Kurulu gözetiminde dağıtılmasına karar verilmiştir.

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), konuyla ilgili 2001 yılında verdiği kararda da Türkiye'yi suçlu bulmuş fakat tazminat cezasıyla ilgili hüküm bildirmeye hazır olmadığını duyurmuştu.

DAVUTOĞLU: "BİZİ BAĞLAMAZ"

Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, kararın açıklanmasından önce yaptığı açıklamada, “Uluslararası hukuk bağlamında ne bağlayıcıdır ne de bizim açımızdan kıymet ifade eder” demişti.

Davutoğlu konu ile ilgili bir soru üzerine, “Bu dava, 10 yıl sonra tekrar gündeme getirildi. Kesinlikle uluslararası hukuk bağlamında ne bağlayıcıdır ne de bizim açımızdan kıymet ifade eder. Hukuk açısından sakıncalarının olmasının yanında zamanlaması yanlıştır. Çıkması durumunda tabii bu karar. Tam Kıbrıs’ta kapsamlı barış kapsamında müzakereler ivme kazanmışken Türkiye’nin öncülüğünde bir süreç başlamışken, kapsamlı müzakerelerin psikolojik açısından doğru olmamıştır. Bu karar alınacak olursa, bu Kıbrıs Barış Müzakereleri konusunda da şu ana kadar oluşan psikolojik atmosfere uyumlu değil” cevabını vermişti.

RUM YÖNETİMİ 1994 YILINDA BAŞVURU YAPMIŞTI

Rum Yönetimi, Türkiye'nin 1974'te Kuzey Kıbrıs'a gerçekleştirdiği askeri harekat sonrası kaybolan Kıbrıslı Rumlar, yerlerinden edilmiş kişilerin ikametgah, mülkiyet ve seçim yapabilme hakları, Kuzey Kıbrıs'taki Rumların yaşam koşulları ve Kuzey Kıbrıs'ta yaşayan Kıbrıslı Türkler ve Çingenelerin durumlarını gerekçe göstererek 22 Kasım 1994 tarihinde Strasbourg Mahkemesi'ne başvurmuştu.

Başvuruda, 1974 harekatıyla Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin birçok maddesinin sürekli olarak ihlal edildiği savunulmuştu. Rum Yönetimi tarafından AİHM'ye sunulan belgelerde 1974 sonrası 1491 Rumun hala kayıp olduğu, 211 bin Rumun da yerlerinde edildiği belirtmişti.

Sunulan belgeler sonrası mahkeme 2001 yılında bu durumu karara bağlamıştı. Açıklanan kararda 11 maddenin ihlal edildiği kabul edilmişti. Rumlar 2011 yılında da 3 ayrı dava açmıştı. Fakat bu kararlar tazminatla sonuçlandırılmamıştı.