Gonartroz Hastalığı Nedir?

Diz Kireçlenmesi Olarak da Bilinen: Gonartroz 

Gonartroz ya da bilinen diğer adı ile diz kireçlenmesi eklemlerdeki bozulmalar sonucunda ortaya çıkan bir sağlık sorunudur. Gonartroz hastalığı; kas, kıkırdak, eklem ve kemik dokular arasındaki doku sıvılarının ve bu yapıları çepeçevre saran zar yapısının bozulması ya da eklemlerin işlev bozukluğu ile karakterize olan bir hastalıktır. 

Gonartroz hastalığının temel özelliği eklemlerdeki kırkırdakların şiddetli kaybı ve kemikteki şekil deformasyonlarıdır. Bu hastalık tıbbi literatürde gonartroz olarak geçse de halk arasında diz kireçlenmesi şeklinde de adlandırılmaktadır. Bu hastalık her yaş grubunda görülebilen bir hastalık olsa da ilerleyen yaşlar ve kadın cinsiyeti gonartroz hastalığı için risk oluşturmaktadır. Özellikle 65 yaş üzeri yaş grubunda bu hastalık yaygın bir şekilde görülmektedir. 

Gonartroz Hastalığının Belirtileri Nelerdir ? 

Gonartroz hastalığı iskelet sistemi dokularında tahribat oluşturana dek hiçbir belirti ve bulgu göstermez. Eğer hastalığın belirtileri ortaya çıkmışsa mutlaka gonartroz ciddi bir şekilde ilerlemiştir. Ayrıca belirtiler radyolojik görüntüleme yöntemlerinde fark edilse dahi hastaların eklemlerinde hiçbir belirti olmayabilmektedir. Yani gonartroz hastalığı radyolojide mevcut olarak fark edilir ama klinik olarak yoktur. gonartroz hastalığında hastalarda görülen belirti ve bulgular şu şekilde sıralanabilir; 

Gonartroz yani bir diğer adı ile diz kireçlenmesi hastalığının bilinen en yaygın belirtisi ağrıdır. Bu ağrı istirahat ile azalırken herhangi bir aktivite sonrasında artış gösterir. Hastalar sanki bacaklarının içerisinde birşey yanıyormuş gibi hissederler ve yaşam kalitesini oldukça olumsuz bir şekilde etkiler. 

Gonartroz hastalığının önemli bir bulgusu da eklemlerdeki sertliktir. Hastalar gonartroz olan bölgede sertleşmenin olduğunu sıkça dile getirirler. 

Gonartroz hastalarında özellikle sabah uyandıktan sonra eklemlerde tutukluk meydana gelebilir. Bu tutukluk eklemi hareket ettirememe ile karakterizedir. 

Gonartroz hastalığında eklemlerde hareket kısıtlılığı meydana gelebilir. 

Görülen bu belirti ve bulguların yanı sıra gonartroz hastalığında eklemlerden ses gelme, şekil bozukluğu, şişlik ve eklemlerde kemiğe benzer çıkıntılar gibi belirtiler de yaygın bir şekilde görülmektedir. 

Gonartroz Hastalığının Nedenleri Nelerdir ? 

Gonartroz hastalığının bilinen en önemli nedeni ilerleyen yaştır. Bu risk faktörünün yanı sıra aşağıdaki birçok faktör gonartroz hastalığına neden olabilmektedir. 

1. Kadınlarda hormonal ve anatomik yapı nedeniyle gonartroz erkeklere oranla daha fazla görülmektedir. 
2. Aşırı kilo ile beraber iskelet sistemine binen yükün artması 
3. Genetik yatkınlık ve ailede gonartroz hastalığının öyküsü 
4. Eklemlerin ani veya uzun süreli travması 
5. Konjenital iskelet hastalıkları 
6. Hormonal hastalıklar 
7. Metabolik hastalıklar 
8. Kemik ve eklem hastalıkları gonartroz hastalığı için büyük oranda risk oluşturmaktadır. 

Gonartroz Hastalığının Tedavisi Nasıldır ? 

Hastalığın tedavisine başlanmadan önce Gonartroz teşhisi konulması ve ardından hastalığın klinik seyrinin tespit edilmesi gerekmektedir. Bunun için de anamnez, fiziki muayene, direkt grafi, eklem sıvı incelemeleri, artroskopi ve diğer radyolojik inceleme yöntemleri ile hastaların iskelet sistemlerinin değerlendirilmesi gerekmektedir. Hastalığın kesin teşhisi konulduktan ve klinik seyri tespit edildikten sonra uzmanlar hastalara yönelik tedavi planlamaları yapar. Tedavi planlamaları da tıbbi ilaç tedavileri, cerrahi yöntemler, fizik tedavi yöntemleri ve eğitim tedavileri içermektedir. 

Gonartroz hastalığının tedavisinde öncelikle eğitime yer verilmektedir. EĞitim tedavisinde hastalara eklemlerin nasıl korunacağı, hangi egzersizlerin hastalığa iyi geleceği, vücut duruşunun nasıl olacağı hakkında bilgiler verilir. Ayrıca hastaların uzun süre ayak kalmaması ve varsa aşırı kiloların verilmesinin önerilmesi de bu eğitim tedavisi içinde yer almaktadır.  

Gonartroz hastalığının fizik tedavisinde tedaviyi veren doktor ve fizik tedavi ve rehabilitasyon doktorları işbirliğine giderek birlikte tedavi verirler. Fizik tedavi yönteminde eklemlere sıcak uygulamalar yapılmaktadır. Bu sıcak uygulamalarda su sıcaklığı yüksek olan duş almalar yeterli olmaktadır. Ayrıca kas güçlendirme egzersizleri de fizik tedavi yöntemleri arasında yer almaktadır. 

Medikal yani tıbbi ilaç tedavisi birçok hastalıkta kullanıldığı gibi bu hastalıkta da kullanılmaktadır. Ancak bu ilaç tedavileri yalnızca hastaların yaşam kalitesini yükseltmeye yöneliktir yani hastalığı iyileştirme gibi bir etkisi yoktur. Gonartroz hastalığının ilaçlı tedavisinde ağrı kesiciler, iltihap önleyiciler, steroid takviyeler, kıkırdak koruyucular ve antidepresanlar yer almaktadır. 

Gonartroz hastalığında başvurulan diğer bir tedavi yöntemi cerrahi tedavi yöntemleridir. Bu tedaviler yapay eklem nakli ile yapılmaktadır. Cerrahi tedaviler hastaların yaşam kalitesini yükseltmede oldukça yüksek bir etkiye sahiptir. Ancak nakil edilen yapay eklemler uzun süre dayanamadığı için genellikle gonartroz hastalığının son döneminde uygulanmaktadır.